Hand-/Pols revalidatie
De menselijke hand is een buitengewoon gespecialiseerd instrument om te voelen, te communiceren en te handelen.
De voelende hand geeft ons informatie over de omgeving en over onszelf.
De communicerende hand ondersteunt met gebaren onze expressie en legt contact met de ander.
De werkende hand brengt veranderingen aan bij onszelf of in de omgeving, manipuleert en creëert.
Deze activiteiten worden gelijktijdig, bewust of onbewust, via een ingewikkeld netwerk aangestuurd door onze hersenen. Pijn, of stoornissen in de functie van de hand hebben niet alleen invloed op onze dagelijkse activiteiten, maar ook op ons algemene welbevinden. Je bent en je voelt je onthand.
Handrevalidatie binnen de fysiotherapie richt zich op het verbeteren van functies en vaardigheden van de hand. Indien er sprake is van blijvende beperkingen in functies, kan gezocht worden naar aanpassingen om dagelijkse activiteiten te kunnen blijven uitvoeren.
De hulpvraag van de patiënt is in grote mate bepalend voor de doelstelling van het revalidatieproces. Die hulpvraag kan heel divers zijn. Na een handletsel zal de patiënt veelal streven naar herstel van de gestoorde functies, zodat het dagelijks leven weer opgepakt kan worden.
Voor kappers kan de hulpvraag gericht zijn op preventie van klachten. Voor musici kan de hulpvraag ook gericht zijn op het verhogen van de prestaties in speeltechniek of expressie.
Stoornissen in de handfunctie kunnen verschillende oorzaken hebben.
Globaal kunnen een aantal oorzaken onderscheiden worden:
- Letsels van pols en/of de hand, zoals fracturen, peesletsels, zenuwletsels;
- Overbelastingsblessures van spieren, pezen en/of gewrichten;
- Degeneratieve aandoeningen, zoals artrose of reumatoïde artritis;
- Neurologische aandoeningen, zoals een beroerte of carpale tunnelsyndroom;
- Overige aandoeningen of ziektes, zoals de sympathische reflexdystrofie.
- Preventie;
- Revalidatie bij handletsels;
- Revalidatie bij overbelastingsblessures;
Fysiotherapie de Goffert organiseert op aanvraag cursussen om overbelastingsproblemen van de hand te voorkomen. Groepen die hiervan gebruik maken zijn bijvoorbeeld: tandartsen, kappers, musici, beeldschermwerkers en ouderen met valrisico.
Handletsels worden veelal verwezen vanuit de kliniek. Fysiotherapie de Goffert onderhoudt goede relaties met de klinieken in de omgeving, zowel interdisciplinair (tussen fysiotherapeuten) als multidisciplinair (met huisartsen, revalidatieartsen, chirurgen en ergotherapeuten). Met het Universitair Medisch Centrum Nijmegen St Radboud is een goede samenwerking ontwikkeld met het handenteam. Richtlijnen en protocollen bij de revalidatie worden doorgesproken en er vinden regelmatig tussentijdse evaluaties plaats. Afhankelijk van de aard en de ernst van het letsel, kan het revalidatietraject langdurig zijn. Daarvoor bestaat de mogelijkheid om langdurige fysiotherapie via de verzekeraar aan te vragen.
In geval van overbelasting is er sprake van een verstoorde balans tussen de belasting en de belastbaarheid. De fysiotherapeut zal een belastingbelastbaarheidsanalyse maken, om de verschillende factoren in kaart te brengen, die bijgedragen kunnen hebben tot het ontstaan van de klacht. Een toegenomen belasting is herkenbaar in bijvoorbeeld toegenomen werkdruk, piekbelasting, verandering van het instrumentarium, verandering in de ergonomisch omstandigheden, of verandering in de aard van het werk. Een afgenomen belastbaarheid geeft tekenen van vermoeidheid, overtraining, stress, motivatieverlies, faalangst of misschien een andere onderliggende aandoening of ziekte.
In de praktijk zullen zowel overbelasting als verminderde belastbaarheid gecombineerd voorkomen. De fysiotherapeut zal de verschillende factoren samen met de patiënt verhelderen en aangrijpingspunten zoeken voor de therapie, voor zover dat binnen de grenzen van het beroep mogelijk is.